Greek Bulgarian English French German Italian Romanian Russian Spanish Turkish

Ιστορική αναδρομή στην απασχόληση αλλoδαπών εργατών στην Κύπρο

Ένα από τα πλέον σοβαρά θέματα που πρέπει να απασχολούν την κυπριακή πολιτεία σ’ όλα τα θεσμοθετημένα της επίπεδα, είναι η απασχόληση αλλοδαπών εργατών στην Κύπρο.

Πρόκειται για ένα κρίσιμο και ενδιαφέρον θέμα που προσλαμβάνει ποικίλες διαστάσεις με παράπλευρες συνέπειες και επιπτώσεις τόσο για την ορθόδοξη λειτουργία της αγοράς εργασίας όσο και για την κυπριακή κοινωνία στο σύνολο της.

Ανασκαλίζοντας ιστορικά το θέμα, εντοπίζουμε και καταγράφουμε τα εξής:

  • Οι πρώτοι αλλοδαποί νόμιμοι εργάτες ήρθαν στην Κύπρο το 1991, επί προεδρίας Γιώργου Βασιλείου και υπουργού Εργασίας Ιάκωβου Αριστείδου.  Ήρθαν στη βάση κριτηρίων που συμφωνήθηκαν ανάμεσα στην κυβέρνηση, τους εργοδότες και τις συντεχνίες. Η συμφωνία προέβλεπε την εισαγωγή μέχρι και 1500 εργατών που θα κάλυπταν συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς εργασίας π.χ. γεωργία, κτηνοτροφία, οχληρά επαγγέλματα.
  • Το 1998 απασχολούντο στην Κύπρο 20700 ξένοι εργάτες που αποτελούσαν το 7.1% του Επικερδώς Απασχολούμενου Πληθυσμού (Ε.Α.Π.).

Το 2005 αυξήθηκαν στις 56800, ποσοστό 15.5% του Ε.Α.Π.  Δηλαδή, σε εφτά χρόνια ο αριθμός τους υπερδιπλασιάστηκε.

  • Πριν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι αλλοδαποί εργάτες προέρχονταν κατά κανόνα από τις Τρίτες Χώρες. Μετά την ένταξη το 2004 έρχονται στην Κύπρο και εργάτες από τις χώρες της Ε.Ε. σαν αποτέλεσμα της ελεύθερης διακίνησης.
  • Σήμερα απασχολούνται στην Κύπρο συνολικά 99972 Κοινοτικοί και αλλοδαποί εργαζόμενοι, (επίσημα στοιχεία Ιουλίου 2014), εκ των οποίων πέραν των 50 χιλιάδων είναι Κοινοτικοί.  Οι περισσότεροι απασχολούνται στο χοντρικό και λιανικό εμπόριο, στα εστιατόρια, στα ξενοδοχεία, στη μεταποίηση, ενώ 20778 είναι οικιακοί βοηθοί.

Οι ξένοι εργάτες αποτελούν σήμερα το 23.53% του Επικερδώς Απασχολούμενου Πληθυσμού.

  • Από τους Κοινοτικούς οι περισσότεροι είναι Ρουμάνοι (14742), Ελλαδίτες (12774), Βούλγαροι (9976), Βρετανοί (4185), Πολωνοί (1917).

Προβλήματα

Φαίνεται πως η απασχόληση  ξένων εργατών στην Κύπρο δημιούργησε αρκετά προβλήματα στην εσωτερική αγορά εργασίας, αφού η Κύπρος νομικά και άλλως πως, δεν ήταν έτοιμη να δεχτεί και να διαχειριστεί τέτοιους αριθμούς αλλοδαπών.

Υπάρχει επίσημη παραδοχή από πρώην υπουργούς, αλλά και από το Γραφείο Προγραμματισμού πως, υπήρξε αλόγιστη εισαγωγή και εργοδότηση εργατικού δυναμικού.

Η εδώ παρουσία χιλιάδων ανειδίκευτων εργατών δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στο επίπεδο της εθνικής παραγωγικότητας.

Για παράδειγμα στην τουριστική – ξενοδοχειακή βιομηχανία, η παρουσία των πολλών ανειδίκευτων συνέβαλε τόσο στη μείωση της παραγωγικότητας όσο και στην υποβάθμιση της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών.

Εκτός των πιο πάνω πρέπει να σημειώσουμε και τα εξής:

  • Αρκετοί εργοδότες χρησιμοποίησαν τους αλλοδαπούς ως φθηνό εργατικό δυναμικό και δημιούργησαν αθέμιτο ανταγωνισμό ανάμεσα στις επιχειρήσεις.
  • Η εδώ παρουσία των αλλοδαπών έγινε η αιτία να ανατραπεί η λογική των συλλογικών συμβάσεων, αφού οι περισσότεροι πρόθυμα εργάστηκαν στη βάση ατομικών συμβολαίων με υποδεέστερους όρους από τα όσα προνοούνται στα εργασιακά θέσμια και στις συλλογικές συμβάσεις.

Το υπουργείο Εργασίας, ως ο θεματοφύλακας των εργασιακών θεσμίων, διαχρονικά απέτυχε να προστατεύσει επαρκώς και ικανοποιητικά τη θεσμοθετημένη συλλογική σύμβαση.

  • Σήμερα αρκετοί αλλοδαποί κατέχουν θέσεις εργασίας, στις οποίες κάλλιστα θα μπορούσαν να απασχοληθούν Κύπριοι (π.χ. στην αρτοποιητική βιομηχανία).
  • Η ελεύθερη διακίνηση εργατικού δυναμικού συνέβαλε δυστυχώς και στην αύξηση της αδήλωτης εργασίας.  Στην Κύπρο η αδήλωτη εργασία ξεπερνά το 25%, (στις κατασκευές και στην τουριστική βιομηχανία), με ότι αυτό συνεπάγεται για την ευρωστία των κοινωνικών ταμείων.
  • Θετικές για την οικονομία υπήρξαν οι επιπτώσεις από την εδώ παρουσία ξένων, κυρίως νεαρής ηλικίας και ψηλού μορφωτικού επιπέδου που εργοδοτούνται π.χ. στις επικοινωνίες, στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας κ.λ.π.

Κρούσματα εκμετάλλευσης

  • Αρκετοί εργάζονται με ατομικά συμβόλαια, μακριά από συλλογική εκπροσώπηση και σύμβαση. Υπήρξαν περιπτώσεις συμβολαίων με 250 ευρώ το μήνα, εργασία 7 μέρες τη βδομάδα, 14 ώρες την ημέρα.Έγιναν καταγγελίες στις συντεχνίες που με τη σειρά τους ενημέρωσαν το υπουργείο Εργασίας.
  • Στις 9 Ιουνίου 2004, (δηλαδή αμέσως μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.), το υπουργείο Εργασίας με επιστολή του πληροφορεί τους κοινωνικούς εταίρους πως: «υπάρχουν ονομαστικές καταγγελίες από Ευρωπαίους πολίτες για ανεπίτρεπτη συμπεριφορά και εκμετάλλευση τους από εργοδότες, οι οποίοι τυγχάνει να είναι ιδιοκτήτες κέντρων αναψυχής στην Αγία Νάπα ….Πρεσβεία χώρας-μέλους της Ε.Ε. μας έχει πληροφορήσει ότι έχει ήδη επαναπατρίσει αριθμό υπηκόων της … που τύγχαναν ανεπίτρεπτης μεταχείρισης από τον εργοδότη τους».
  • Τέτοια φαινόμενα που δυστυχώς συμβαίνουν και σήμερα, αντιλαμβάνεσθε πως δημιουργούν κινδύνους για διασυρμό του ονόματος της Κύπρου στον διεθνή και ευρωπαϊκό τύπο.
  • Η παράνομη και αδήλωτη απασχόληση οργιάζει. Εργοδότες χρησιμοποιούν παράνομους εργάτες σε μια προσπάθεια μεγιστοποίησης των κερδών τους. Εκμεταλλεύονται τη φτώχεια τους και τη δύσκολη περίσταση στην οποία βρίσκονται. Για το θέμα παλαιότερη απόφαση Επαρχιακού Δικαστηρίου αναφέρει τα εξής:

«Τα Δικαστήρια αντιμετωπίζουν με περισσότερη αυστηρότητα τους εργοδότες αντί τους εργοδοτούμενους, γιατί οι πρώτοι είναι αυτοί που προτιμούν να εργοδοτούν αλλοδαπούς για να τους εκμεταλλεύονται, πληρώνοντας τους με πενιχρούς μισθούς και χωρίς άλλα ωφελήματα».

Κοινωνικά προβλήματα

Αρκετά προβλήματα δημιουργούνται στην Κύπρο και στην αγορά εργασίας από τη λαθρομετανάστευση.  Λόγω του νησιώτικου χαρακτήρα της Κύπρου είμαστε ευάλωτοι με αποτέλεσμα να έρχονται εδώ λαθρομετανάστες από τις γύρω χώρες ή και από τα κατεχόμενα.

Επίσης η παρουσία αλλοδαπών σε κάθε κοινωνία διαφοροποιεί τα δημογραφικά δεδομένα. 


Εισάγονται νέα ήθη και έθιμα.  Δημιουργούνται νέες κοινότητες με ποικίλες αντιλήψεις και εισάγεται γενικά μια νέα κουλτούρα.

Δημιουργούνται γκέτο, όπως είναι π.χ. στην εντός των τειχών Λευκωσία. Η γκετοποίηση με ότι αυτό συνεπάγεται δημιουργεί προβλήματα π.χ. φοβίας και ανασφάλειας στον ντόπιο πληθυσμό.

Πολλά παιδιά της Κύπρου μεγαλώνουν σήμερα με τη φροντίδα οικιακών βοηθών, η πλειοψηφία (97.6%) των οποίων προέρχεται από Τρίτες Χώρες.

Από επίσημα στοιχεία της αστυνομίας που είδαν στο πρόσφατο παρελθόν τη δημοσιότητα προκύπτει το συμπέρασμα πως, περίπου 28-32% των θυμάτων των οδικών δυστυχημάτων είναι αλλοδαποί. Το ποσοστό αυτό θεωρείται πολύ υψηλό και τούτο παρά το ότι, στα αεροδρόμια κατά καιρούς διανέμεται δωρεάν υλικό σε όλες τις γλώσσες με στοιχεία και πληροφορίες για το πώς οδηγούμε στην Κύπρο.

Λύσεις

Η Κύπρος είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου αποδέχεται πλήρως τις αρχές της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων, αγαθών και κεφαλαίων.

Η νόμιμη διακίνηση των πιο πάνω αποτελεί την πεμπτουσία και τη φιλοσοφία του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Η ελεγχόμενη μετανάστευση στο σύγχρονο κόσμο είναι καλοδεχούμενη.

Για την ελαχιστοποίηση των προβλημάτων που δημιουργούνται θα πρεπει να δοθούν οι πιο κάτω λύσεις:

  • Πρώτον,  αυστηρότατοι έλεγχοι στη γραμμή αντιπαράταξης για περιορισμό της λαθρομετανάστευσης.
  • Δεύτερον, πιστή και αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας περί Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση, ώστε αφενός να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των Κυπρίων και αφετέρου να αποφευχθεί η εκμετάλλευση των ξένων εργατών.
  • Τρίτον,  να υπάρξει από πλευράς υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με την αστυνομία, σοβαρή εκστρατεία πάταξης της αδήλωτης εργασίας και προώθησης των ωφελημάτων που προκύπτουν από την ύπαρξη των συλλογικών συμβάσεων και της συλλογικής διαπραγμάτευσης.
  • Τέταρτον, να γίνει πιο αυστηρό το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να τιμωρούνται παραδειγματικά όσοι εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη εργασία και όσοι εργοδοτούν παράνομους και,
  • Πέμπτο,  να μελετηθεί και να διαφοροποιηθεί η στρατηγική απασχόλησης αλλοδαπών, κυρίως από Τρίτες Χώρες.

Η εφαρμογή των πιο πάνω λύσεων επείγει ιδιαίτερα αυτή την εποχή που στην Κύπρο υπάρχουν σχεδόν 70000 άνεργοι (16.2% του Εργατικού Δυναμικού), εκ των οποίων το 80% είναι Ελληνοκύπριοι.

Η τυχόν συνέχιση της παρανομίας και της εκμετάλλευσης της ανθρώπινης εργασίας και αξιοπρέπειας οδηγεί στην αύξηση της φτώχειας και στον κοινωνικό αποκλεισμό.

Τμήματα της ΣΕΚ

Τμήμα Νεολαίας
Δραστηριότητες
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕΛΩΝ
ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΙΕΡΑΣ
Συναντήσεις
Εκδηλώσεις
Εκδήλωση Τμήματος στο πλάισιο των 70χρονων
Τμήμα Γυναικών
Δραστηριότητες
ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Παγκύπρια Εκδήλωση Τμήματος Γυναικών ΣΕΚ για την Ενδοοικογενειακή Βία
ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ
Τμήμα Συνταξιούχων
Εκδήλωση Συνταξιούχων ΣΕΚ
Τμήμα Οικονομικών Μελετών ΣΕΚ
«Ο μηχανισμός διαμόρφωσης και η προστασία των μισθών στην προσδοκώμενη ενωμένη Κύπρο»
Δείκτες κυπριακής οικονομίας 2014-2018
Η πορεία του Εργατικού Δυναμικού στα χρόνια της οικονομικής κρίσης
Η αναβλητικότητα και η ανικανότητα της πολιτείας άφησε το Σχέδιο Υγείας σε νηπιακή κατάσταση
Ανάλυση Ρυθμού ανάπτυξης το 2014
Ιστορική αναδρομή στην απασχόληση αλλαδαπών εργατών στην Κύπρο
«Γκρίζα και θολή» η ακτινογραφία της ανεργίας
Η ταυτότητα της κυπριακής οικονομίας
Εξελίξεις και προοπτικές κυπριακής οικονομίας
Τμήμα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
Ευρωπαϊκά Προγράμματα
Συνδικαλιστική Σχολή ΣΕΚ
Σεμινάρια
Πρόγραμμα Σχολής
'Ιδρυμα Κοινωνικών και Εργατικών Μελετών
Σωματείο Εργαζόμενων Καταναλωτών
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Τμήμα Ασφάλειας & Υγείας
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΕΡΕΥΝΕΣ
ΚΩΔΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Εργατική Φωνή
Εργατική Φωνή - 2015
Εργατική Φωνή - 2014
Παγκύπριο Αθλητικό Σωματείο Εργαζομένων Κύπρου - ΠΑΣΕΚ
Τμήμα Νομικών Υπηρεσιών
Τμήμα Μηχανογράφισης

Video

Social Media

facebook creative nerdstwittergoogle plus creative nerdsyoutube creative nerds

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

syndicat-european-logoituc-csi-igb-logointernational-labour-organization-logoylourgio-ergasias-logo